Object structure

Creator:

Seul, Anastazja (1961- )

Contributor:

Gorzelana, Joanna - red. nauk. ; Kaczor, Monika - red. nauk. ; Seul, Anastazja - red. nauk.

Title:

Świat wartości w czasopiśmie "Polonistyka" w latach 1948-1956 = World of values in the periodic "Polish philology" years 1948-1956

Group publication title:

Prace Aksjologiczne, 1

Subject and Keywords:

"Polonistyka" - czasopismo ; socjalistyczny system wartości ; personalizm ; marksizm ; Jan Paweł II, papież (1929-2005) ; ideologia a nauka ; socialistic system of values ; personalism ; Marxism ; John Paul II ; ideology vs science

Abstract_pl:

Artykuł przedstawia narzucany nauczycielom i uczniom w pierwszych lat PRL socjalistyczny systemwartości. Aksjologia propagowana przez ideologów marksizmu, była odmienna od tej, która przez wieki kształtowała polską kulturę. W czasopiśmie przeznaczonym dla nauczycieli języka polskiego wiele miejsca zajmują zagadnienia ideologiczne, które kształtowały system wartości Polaków: "światopogląd naukowy", "moralność socjalistyczna", walka z Kościołem, przyjaźń z ZSRR i krajami socjalistycznymi, a wrogość wobec krajów kapitalistycznych. ; W wypowiedziach zamieszczonych w "Polonistyce", które odnoszą się wprost do literatury, narzucana jest marksistowska - "jedynie słuszna" i jedynie wartościowa - interpretacja utworów literackich. Ideologia także jest obecna jest na lekcjach gramatyki. W konkluzji tego artykułu autorka pisze o różnicy między nauką a ideologią i wskazuje na zafałszowanie wartości literatury, gdy jej interpretacja zostaje podporządkowana ideologii. Powołując się na ujęcie personalistyczne Jana Pawła II i jego "prymat osoby nad rzeczą", sygnalizuje niebezpieczeństwa ideologizacji, które obecne są teraz we współczesnej kulturze.

Abstract:

The article presents forced on teachers and students system of values acceptable during first years of socialistic regime in Poland. The axiology of Marxism`s ideologists was entirely different form the one that formed Polish culture over the ages. This periodic intended to form teachers of Polish language many times presented articles on ideology that was to form Polish system of values such as: "socialistic worldview of life", "socialistic morality", war against the Church, friendship with CCCR and other socialist countries compared with hostility of capitalistic countries, to name a few. ; In pronouncements, that refer directly to literature, published in this particular periodic Marxism ideology is imposing its will on every interpretation of any literary composition - as "the only one" that presents any true value. This ideology is present within lessons on Polish grammar as well. In the concluding chapter the author presents differences between the science and the ideology and points out falsification of values in the literature when its interpretation becomes a subject of ideologization. Relying on personalistic vision of John Paul II and on "pre-eminence of the person over the subject" that he presents, the author reports the danger of ideologization that is present now in contemporary culture.

Description:

seria: Prace Aksjologiczne: język, literatura, kultura, t. 1 ; Pytanie o wartości, które kształtują naszą kulturę stawiali sobie już starożytni. Platońska triada ? prawda, dobro i piękno - przez wieki wskazywała drogi rozwoju Europy. Pytanie o wartości, to pytanie o człowieka i o jego odniesienie do rzeczywistości, którą kreuje, dokonując swych wyborów. Przyjęta bowiem przez osobę ludzką hierarchia wartości motywuje do podejmowania określonych działań (bądź też ich zaniechania) zarówno w życiu osobistym, rodzinnym, jak i społecznym, narodowym czy międzynarodowym. ; Pracownia Badań nad Wartościami w Języku i Kulturze, działająca od 2016 roku w Instytucie Filologii Polskiej na Uniwersytecie Zielonogórskim, rozpoczyna wydawanie serii poświęconej wartościom, które wyznaczały dawniej i wyznaczają obecnie kierunek rozwoju naszej humanistyki. (Z wprowadzenia)

Publisher:

Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego

Date:

2018

Resource Type:

rozdział w książce

Format:

application/pdf

Pages:

143-168

Source:

Prace Aksjologiczne: język, literatura, kultura, t. 1

Language:

pol

Rights:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego