Autor:
Współtwórca:
Hawrysz, Magdalena - red. nauk. ; Uździcka, Marzanna - red. nauk.
Tytuł:
Tytuł publikacji grupowej:
Temat i słowa kluczowe:
przekład biblijny ; techniki translacyjne ; polskie renesansowe przekłady Nowego Testamentu ; polszczyzna renesansowa ; rendering of the Bible ; translational techniques ; Polish Renaissance renderings of the New Testament ; Renaissance Polish
Streszczenie:
Grecki leksem "niewolnik, sługa prowadzący chłopca do szkoły" trzykrotnie wystąpił w oryginalnym tekście Nowego Testamentu (w 1Kor 4,15 i w Gal 3,24.25), służąc Pawłowi do zbudowania semantycznych obrazów metaforycznych. Leksem ów, swoim znaczeniem nawiązujący do odległych kulturowo realiów, nie miał w polszczyźnie renesansowej jednoznacznego ekwiwalentu. ; W polskich renesansowych przekładach nowotestamentowych bez względu na tradycję katolicką czy protestancką zastosowano trzy techniki translacyjne, mające na celu możliwie adekwatną substytucję greckiego [niewolnik, sługa prowadzący chłopca do szkoły] czy jego łacińskiego odpowiednika "paedagogus": 1. adaptacja obcego kulturowo leksemu - "mistrz", "nauczyciel", "piastun", "uczyciel", "wodz" oraz wyrażenia "dziecinny uczyciel", "nauczyciel dziecinny"; 2. przekład znaczenia etymologicznego leksemu greckiego - "dzieciowodz", "dziecinny wodz", "dzieciński wodz", "wodz"; 3. transkrypcja greckiego [niewolnik, sługa prowadzący chłopca do szkoły] czy też łacińskiego "paedagogus" - "pedagog". Jednak żadne z tych rozwiązań translacyjnych nie oddawało jednoznacznie semantyki obrazów metaforycznych wykreowanych przez Pawła w 1Kor 4,15 i Gal 3,24.25.
Abstract:
The Greek lexeme[a tutor i. e. a guide and guardian of boys]; a slave who were charged with the duty of supervising the life and morals of boys belonging to the better class? appeared in the Greek text of the New Testament three times (in 1Cor 4,15 and Gal 3,24.25), being used by Paul to build semantic metaphorical images. The lexeme [a tutor i. e. a guide and guardian of boys], with its meaning establishing in a distant cultural reality, did not have an explicit equivalent in the Renaissance Polish. ; In Polish Renaissance renderings of the New Testament (of the Catholic or Protestant tradition irrespectively) three translational techniques were applied. All of them were aimed at a possibly appropriate substitution of the Greek [a tutor i. e. a guide and guardian of boys] or his Latin equivalent "paedagogus". These are: 1. adaptation of the alien to the Polish culture, i. e. "mistrz", "nauczyciel", "piastun", "uczyciel", "wodz" and phrases "dziecinny uczyciel", "nauczyciel dziecinny"; 2. translation of the etymological sense of the Greek lexeme, i. e. "dzieciowodz", "dziecinny wodz", "dzieciński wodz", "wodz"; 3. transcription of the Greek [a tutor i. e. a guide and guardian of boys] or Latin "paedagogus", i. e. "pedagog". However none of these translational techniques did not provide to render explicitly semantics of the metaphorical images created by Paul in 1Cor 4,15 and Gal 3,24.25.
Wydawca:
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Data wydania:
Typ zasobu:
Format:
Strony:
Źródło:
Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2017