Struktura obiektu

Współtwórca:

Tureczek, Marceli - fot.

Tytuł:

Lubin (kościół filialny), obecnie Apolda (muzeum dzwonów) - dzwon (datoowanie ok. 1500)

Temat i słowa kluczowe:

Lubin ; Sulęcin (powiat) ; dzwon ; dzwon spiżowy ; inskrypcja ; minuskuła

Opis:

Dzwon spiżowy po południowej stronie izbicy wieżowej, obecnie wystawa stała Muzeum Dzwonów w Apoldzie, własność: kolekcja Schilling z Apoldy. Średnica dolna: 50 cm, wys. bez korony ok. 60 cm. Na szyi między dwoma półwałkami w formie sznurowej przerywniki międzywyrazowe: rozetki oraz owalne plakiety przedstawiające: Annę Samotrzeć, Ukrzyżowanie, Św. Jerzego. Na płaszczu poniżej szyldu na szyi przedstawienia: Pokłon Trzech Króli, Biczowanie Chrystusa, Matka Boska, Święty Jerzy. Inskrypcja na szyi, język niemiecki i łaciński, wys. liter. ok. 2-3 cm, minuskuła gotycka. ; Dzwon z Lubina obok zachowanego dzwonu z Wielowsi pozostaje najstarszym przykładem odlewnictwa, zachowanym na terenie powiatu sulęcińskiego. Identyfikacja tego dzwonu, znajdującego się obecnie w obrębie stałej ekspozycji Muzeum Dzwonów w Apoldzie (Turyngia) miała charakter przypadkowy, w trakcie badań prowadzonych przez autora na potrzeby innego projektu naukowego, ukierunkowanego na straty dzwonów w czasie II wojny światowej. ; Wg noty katalogowej muzeum w Apoldzie, dzwon ten jest własnością prywatną w obrębie kolekcji Schilling - obecnie Margarete Schilling, autorka wielu prac poświęconych dzwonom i przedstawicielka rodu odlewników Schilling z Apoldy. Dzwon z Lubina jest przykładem tej grupy obiektów, które nie trafiły na teren zachodnich stref okupacyjnych Niemiec po II wojnie światowej, lecz na terytorium NRD. Grupa ta nie została właściwie udokumentowana, stąd rozpoznanie tych obiektów ma w praktyce tylko przypadkowy charakter, w przeciwieństwie do dzwonów z terenów byłej RFN, które zostały udokumentowane w obrębie tzw. listy Leihglocken 2). ; Opis zawarty w katalogu Junga oraz Spatza z 1913 roku różni się nieznacznie od faktycznego wyglądu dzwonu. Dotyczy to przede wszystkim rozmieszczenia dekoracji. Jednak zarówno inskrypcja, jak też treść dekoracji są identyczne z zachowanym obiektem w Apoldzie. Datowanie dzwonu ma charakter hipotetyczny, oparty o cechy artystyczne i epigraficzne. Jednak dzwon tego samego mistrza znany jest z miejscowości Drzeniów w powiecie krośnieńskim i ten obiekt datowany jest na 1503 rok. ; W obecnym stanie zachowania dzwon nie posiada serca oraz ma ułamane dwa kabłąki spośród sześciu tworzących pierwotną koronę. W nocie katalogowej wysokość bez korony podano orientacyjnie na podstawie obliczenia proporcji dzwonu, gdyż w trakcie kwerendy w Apoldzie pomiar taki nie został wykonany. ; Inwentaryzacja wieży w Lubinie wykonana w 2014 roku wykazała, że obecnie zawieszone są tam trzy dzwony staliwne z 1922 roku (sama izbica jest w bardzo złym stanie technicznym). Może to być podstawą hipotezy, że dzwon Huselera był przedmiotem rekwizycji jeszcze w trakcie I wojny światowej, warto podkreślić, że Schillingowie pracowali jako eksperci zakresie oceniania wartości artystycznych dzwonów rekwirowanych, jednak wg F. Wolffa, dzwon ten miał pozostać na wieży po rekwizycji z 1917 roku 3).

Inskrypcja:

* ihesus * anna * maria * gloria in excelsis 1) * frenti * huseler (Tłum.: Jezus, Anna, Maria, Chała na wysokości, Frenti Huseler)

Komentarz:

1) Tekst oparty o tekst Ewangelii wg św. Łukasza 2,14 - doksologia większa. ; 2) Obszernie na temat tych badań zob. M. Tureczek, 2011, s. 17-50 oraz M. Tureczek 2017 (w druku) - praca poświęcona losom dzwonów znanych z zasobu Evangelisches Zentralarchiv w Berlinie. ; 3) Por. W. Jung, W. Spatz, s. 207; F. Wolff 1920, s. 134. Por. M. Tureczek 2015, s. 88, 393, 471, 473. W tej pracy literatura. ; Jung, Spatz, s. 207, Tureczek, s. 88 i n.

Data wydania:

datowanie - [1500 r.]

Typ zasobu:

dzwon

Format:

djvu

Jezyk:

ger ; lat

Prawa do dysponowania publikacją:

Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego ; Tureczek, Marceli